برای اتصال لوله‌های پلی اتیلن از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. برای اتصال لوله‌های پلی اتیلن از روش جوش بات ولد یا لب به لب، جوشکاری الکتروفیوژن، و یا بستن اتصالات پیچی استفاده می شود که در اینجا توضیحی مختصر در مورد جوشکاری لوله‌های پلی اتیلن ارایه شده است.

جوشکاری لوله پلی اتیلن

لوله‌های پلی اتیلن پلاستیکی هستند و از پلمیر پلی اتیلن ساخته شده اند. پلی اتیلن پلیمری است که در دمای محیط به صورت پلاستیک است اما با گرما حالت خود را از دست داده و در دماهای بالا به صورت الاستیک در می‌آید. با گرم شدن پلی اتیلن، مولکول‌های آن که مونومرهای پلی اتیلن هستند به صورت آمورف در آمده و در نتیجه می توانند در کناتر یکدیگر رار گرفته و تشکیل یک پیوند آمورفی دهند که در یکدیگر گره خورده باشد. دو نوع جوشکاری در پلی اتیلن وجود دارد. جوشکاری لب به لب و جوشکاری الکتروفیوژن

 

 

جوشکاری لب به لب پلی اتیلن

این نوع جوشکاری همانطور که از نام آن پیداست نوعی جوشکاری است که لب لوله‌های گرم شده و به یکدیگر متصل می شوند. از این جوشکاری برای لوله‌های انتقال آب استفاده می شود. برای جوشکاری لوله پلی اتیلن به صورت لب به لب، از دستگاه جوشکاری پلی اتیلن استفاده می شود. دستگاه جوشکاری به طور معمول از چهار فک نگهدارنده، یک دستگاه رنده و یک اتو تشکیل شده است.

همانطور که گفته شد دستگاه جوش پلی اتیلن از 4 فک، یک رنده و یک اتو تشکیل شده است که با استفاده از آن در 4 مرحله جوشکاری انجام می گیرد.

1. محکم کردن لوله‌ها با استفاده از فک‌های دستگاه جوشکاری
2. صاف کردن لبه‌هایی که قصد اتصال آنها را داریم (درمواردی که لوله استاندارد است و از کارخانه تهیه شده است نیازی نیست اما در مواردی که لوله بریده می شود ضروری است.)
3. گرم کردن دو سر لوله‌ها با استفاده از اتو برقی با المنت حرارتی
4. اتصال و فشردن لبه‌ها برای تشکیل پیوند آمورف و اتمام جوشکاری 

دستگاه جوشکاری الکتروفیوژن

الکترو فیوژن ترکیب دو کلمه الکترو و فیوژن است که معانی آن جریان الکتریکی و نفوز است. در واقع همانطور که از اسم این نوع جوشکاری پیداست، برای این نوع جوشکاری از جریان الکتریکی استفاده می شود. برای اتصالات لوله‌های پلی اتیلن گازی از این نوع جوش باید استفاده شود. طریقه این نوع جوشکاری نسبت به جوشکاری لب به لب پیچیده تر است و نیازمند استانداردهای خاص خود است. در این نوع جوشکاری، دو لبه لوله از طریق بوشن‌های الکتروفیوژن به یکدیگر متصل می‌گردد. در این اتصالات سیم‌های مفتولی قرار داده شده است که با گرم شدن آن به طور همزمان لوله و اتصالات ذوب شده و به یکدیگر پیوند می خورند. دستگاه و طریقه جوشکاری الکتروفیوژن در اینجا نشان داده شده است.

 

هر کدام از این مراحل دارای نکاتی است که باید برای انجام یک جوشکاری استاندارد به آن توجه کرد و مهارت آن با مطالعه و تجربه به دست می‌آید.

 

نمات ایمنی قبل از جوشکاری

• از کالبیره بودن و سلامت دستگاه، اطمینان کامل داشته باشیم.
• جهت انجام جوشکاری پلی اتیلن ابتدا لوله را داخل فک دستگاه قرارداده، 5 تا 7 سانتیمتر دو سر لوله را از داخل فکها بیرون گزاشته و پیچهای دستگاه را محکم می کنیم. به اندازه ای فکها را محکم می کنیم که مطمئن شویم با اعمال فشار هیدرولیک، لوله ها از زیر فک فرار نمی کنند.
• جهت اجرای کار، دستگاه را در محلی صاف ریگلاژ و همراستا سازی کنیم.
• جهت جلوگیری از افت دمای صفحه هیتر، دو سر انتهائی لوله را با گپی مناسب مسدود کنیم.
• دمای هیتر، جهت ایجاد لبه و نفوذ گرا برای لوله پلی اتیلن همیشه بین 200 تا 230 درجه سانتیگراد بوده و دمای هیتر در سایز های بالاتر تغییر نخواهد کرد.
• استفاده از کلاه، دستکش، لباس کار و مفش ایمنی مناسب پروژه الزامی است.
• تهیه فرم گزارش جوشکاری و بررسی آن توسط ناظر و بازرس پروژه در دستور کار قرار گیرد.
• در صورت نامساعد بودن شرایط یعنی وجود باران، گرد و غبار، گرما و سرما استفاده از چادر یا کانکس الزامی است.
• تجهیز کارگر و جانمایی صحیح دستگاه جوش در پروژه، به نحوی که ماشین جوش ثابت و لوله جهت جوشکاری در اختیار دستگاه باشد.
• سایز لوله، با رینگ داخلی دستگاه کنترل و بررسی شود.

 

روش های جوش پلی اتیلن

در اجرای جوش پلی اتیلن 2 روش وجود دارد، روش سرد و روش گرم، در روش سرد یا مکانیکی که از اتصالات فیتینگی استفاده می شده قابلیت انشعاب اتصال و لوله را تا سایز 150 میلیمتر داراست. در روش گرم جوشکاری لوله پلی اتیلن و لوله کشی پلی اتیلن یا بات فیوژن با استفاده از یک ماشین جوشکاری و اپراتوری که دارای گواهی جوشکاری باشد عملیات جوش انجام می شود.

شازمان ملی استاندارد ایران با همت کارگروهی ویژه، استاندارد جوش لوله پلی اتیلن، با هدف تعیین اصول کلی روش اتصال دهی به شیوه لب به لب و ارزیابی کیفیت محل اتصال در لوله و اتصاات مورد استفاده در شبکه های آب و گاز، فاضلاب را تدوین و در دسترس بازرسین، مشاورین و پیمانکاران قرار داده است.